Bích Hợp (192X-1978)
Do thiếu tài liệu, nên chưa rõ họ tên thật của nghệ sĩ Bích Hợp nơi và năm sinh, có thể nghệ sĩ Bích Hợp sinh vào đầu thập niên 1920, tại đất Bắc.
Nghệ sĩ Bích Hợp được khán giả miền Bắc mệnh danh là người của 30 năm sân khấu, và là điển hình cho cái đẹp của Gánh Hàng Hoa, của Nửa Chừng Xuân, Hồn Bướm Mơ Tiên. Ngoài diễn viên trên sân khấu, Bích Hợp còn hát những bài ca tân nhạc: Con Thuyền Không Bến, Giọt Mưa Thu, Đan Áo Đợi Chàng... Tiếng ca như gió mơn mởn cành liễu, như sóng gợn mùa Thu làm say mê giới mộ điệu từ Bắc chí Nam.
Trước 1954, Huỳnh Thái và Bích Hợp cùng hợp tác thành lập một đoàn cải lương, trình diễn ở đất Bắc, Đến năm 1954, Huỳnh Thái vô Nam thì Bích Hợp cầm cự mang đoàn vô đến Sàigòn mới rã gánh tại đây, rồi cô đầu quân vào đoàn Kim Chung.
Nổi tiếng là "cô đào thương đất Bắc”. Cô đẹp ở ngoài đời cho đến lúc lên sân khấu. Dĩ nhiên khi gia nhập nhập gánh Kim Chung từ khi gánh trụ diễn ở rạp Aristo, cô thường đóng vai đào nhì. Người ta ngẫm nghĩ tới tướng số con người. Cô đẹp dịu hiền đoan trang, cách đi đứng thật cao sang, cử chỉ thật quý phái, nhưng tại sao cô lại có một cuộc sống tình cảm đã làm cô tốn nhiều nước mắt và có một cái chết đau đớn đã hành thân hoại thể cô.
Cô đã nhiều phen điêu đứng với các cuộc tình duyên ngang trái của mình. Sau đó cô kết hôn với ông Phương nổi tiếng ăn chơi, vóc lùn tịt, không nghề ngổng gì ngoài cái nghề sống nhờ vợ và lái xe đưa vợ đến rạp hát và từ rạp hát rước vợ về nhà. Nhưng cuộc hôn nhân đó làm cho cô hạnh phúc tuyệt vời. Điều đó làm cho bạn bè cô mừng và chúc lành cho cô. Nhưng cay nghiệt thay, ông Phương từ trần vào năm 1973, làm cho cô đau khổ nhiều.
Trên sân khấu Kim Chung.Bích Hợp tuy làm đào nhì nhưng ăn lương như đào chánh. Tuy nhiên đôi khi cô thay Kim Chung đóng vai đào chánh như vai Phàn Lê Huê trong vở Phàn Lê Huê phá Hồng Thủy Trận, vai Thôi Oanh Oanh trong Dưới mái tây sương, một vai chánh khác khác trong vở Trăng giải đêm sương... Những vai nhì như vai Tô Ánh Tuyết trong Tái sanh duyên,Trịnh Đán trong Trăng nước Ngũ Hồ cũng đủ tạo cho cô nhiều thành tích sáng chói. Hơn thế nữa,trong hai kỳ hát hội vào năm năm chót của thập niên 50,Bích Hợp thay thế Kim Cương đóng vai Bàng Quý Phi trong vở Xử án Bàng Quý Phi và thay thế Bảy Nam đóng vai Ngọc Dung Hoàng Hậu trong vở Phấn Hậu Cung đã làm cho báo chí nhiệt lịệt tán thưởng.
Bích Hợp bị chứng ung thư màn óc, qua đời vào năm 1978.
Nguồn trích dẫn: Tác giả Huỳnh Ái Tông
