Kiên Giang - Trương Khương Trinh (1929-2014)
Soạn giả Kiên Giang tên thật là Trương Khương Trinh, sinh ngày 17 tháng 2 năm 1929, nhưng chính xác ngày sinh của ông theo gia đình cho biết là năm 1927, tại làng Đông Thái, huyện An Biên, tỉnh Rạch Giá, nay thuộc tỉnh Kiên Giang, là đồng hương của nhà văn Sơn Nam. Năm 1943, ông theo học trường tư Lê Bá Cang tại Sàigòn.
Ngoài làm thơ, bài thơ nổi tiếng của ông Hoa trắng thôi cài trên áo tím sáng tác tại Bến Tre ngày 14-11-1957, Kiên Giang – với nghệ danh là Hà Huy Hà – còn là soạn giả cải lương rất nổi tiếng cùng với Năm Châu, Viễn Châu, Quy Sắc,... Ông được xem là thầy của hai soạn giả nổi tiếng khác là Hà Triều – Hoa Phượng. Các tác phẩm cải lương của ông có thể kể đến Áo cưới trước cổng chùa, Người vợ không bao giờ cưới, trong đó, Người vợ không bao giờ cưới đã giúp cho nghệ sĩ Thanh Nga đạt giải Thanh Tâm và trở thành một ngôi sao trong giới cải lương.
Trước 1975, Kiên Giang còn làm ký giả kịch trường cho nhiều tờ báo lớn của Sàigòn như Tiếng chuông, Tiếng dội, Lập trường, Điện tín, Tia sáng,... Ông từng tham gia phong trào ký giả đi ăn mày và dẫn đầu đoàn biểu tình chống lại những quy chế khắt khe do chính quyền Việt Nam Cộng hòa áp đặt lên giới báo chí. Vì hành động này mà Kiên Giang phải vào tù.
Sau 1975, Kiên Giang làm Phó Đoàn cải lương Thanh Nga, kiêm cán bộ Phòng nghệ thuật sân khấu. Ông từng làm Ủy viên Ban Chấp hành Hội Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh qua 3 nhiệm kỳ.
Các vở tuồng cải lương do Kiên Giang soạn có:
Người đẹp bán tơ (1956) Con đò Thủ Thiêm (1957), Người vợ không bao giờ cưới (1958 – với Phúc - Nguyên). Ngưu Lang Chức Nữ, Áo cưới trước cổng chùa, Phấn lá men rừng, Từ trường học đến trường làng, Dòng nước ngược, Chia đều hạnh phúc, Trương Chi Mỵ Nương, Mây chiều xuyên nguyệt thôn, Sương phủ nửa chừng xuân, Chén cơm sông núi, Hồi trống trường làng, Lưu Bình - Dương Lễ…
Nhà văn Sơn Nam (1926-2008) khi còn sống, đã nói về nhà thơ Kiên Giang như sau:
Kiên Giang là một thi sĩ thành công, một soạn giả đã đưa thi ca vào sân khấu, để lại cho đời những vở tuồng mang đậm chất thơ như Áo cưới trước cổng chùa, Người đẹp bán tơ, Ngưu Lang Chức Nữ, Sơn nữ Phà Ca… Còn trong thơ ca, Kiên Giang đã viết những câu thơ mà nhiều nhà nghiên cứu cứ ngỡ là ca dao: “Ong bầu vờn đọt mù u / Lấy chồng càng sớm tiếng ru càng buồn”. Thơ Kiên Giang cũng như thơ Nguyễn Bính có nét chung bình dị, mộc mạc, nhưng một bên là chân quê Nam Bộ, còn một bên là chân quê Bắc Bộ.
Nhà thơ, soạn giả Kiên Giang qua đời lúc 18 giờ ngày 31 tháng 10 năm 2014, tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Tp. HCM. Hưởng thọ 86 tuổi. Ông được an táng tại Nghĩa trang Bình Dương, phường Chánh Phú Hòa, thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương.
Nguồn trích dẫn: Tác giả Huỳnh Ái Tông
