Nghệ danh: Mộc Quán
Tên khai sinh: Nguyễn Trọng Quyền 
Giới tính: Nam
Ngày sinh: 1876
Nơi sinh: Thốt Nốt, Cần Thơ

Ngày mất: 1953 
Nơi mất: Châu Đốc,An Giang

Nghề nghiệp: Soạn giả cải lương
Danh hiệu: Hậu Tổ của cải lương

Tiểu sử:

Nguyễn Trọng Quyền (1876-1953), thường được gọi là Mộc Quán, là một nhân vật kiệt xuất trong lịch sử sân khấu cải lương Nam Bộ, đặc biệt với những đóng góp to lớn cho loại hình tuồng Tàu trong cải lương. Ông sinh ra tại làng Thạnh Hòa Trung Nhứt, tỉnh Long Xuyên (nay là Cần Thơ), trong một gia đình nho học. Thời trẻ, ông học Hán văn, Pháp văn, và làm thư ký cho hãng rượu Phước Hiệp, giúp ông trau dồi thêm tiếng Triều Châu và tạo nền tảng cho sự nghiệp văn nghệ về sau.

Sự nghiệp của ông bắt đầu khi ông tiếp xúc với các nghệ sĩ đoàn hát Tiều và học đàn cò, hát Tiều từ họ. Được truyền cảm hứng từ sự phát triển mạnh mẽ của các gánh hát thời bấy giờ như Thầy Năm Tú và Nam Đồng Ban, ông đã cùng ông Vương Có thành lập gánh Tập Ích Ban và bắt đầu vai trò là thầy tuồng. Đây chính là bước ngoặt đưa ông vào con đường soạn giả.

Trong hơn 30 năm sự nghiệp, ông cộng tác với nhiều gánh hát lớn như Huỳnh Kỳ, Hữu Thành, Phụng Hảo, và Ngự Bình. Mỗi giai đoạn là một thời kỳ sáng tác sung sức, với hơn 85 vở tuồng cải lương, trong đó nổi bật là các vở như Châu Trần Kết Nghĩa, Tây Sương Ký, Phụng Nghi Đình, và Vạn Huê Lầu. Đặc biệt, tác phẩm Phụng Nghi Đình với trích đoạn “Điêu Thuyền bái nguyệt” là một đóng góp quan trọng cho sân khấu cải lương, trở thành tài liệu giảng dạy tại các trường sân khấu.

Ngoài vai trò soạn giả, ông còn trực tiếp đào tạo nhiều thế hệ nghệ sĩ lừng danh như Phùng Há, Năm Châu, và Sáu Trâm. Ông đã truyền dạy phong cách tuồng Tàu với lối hát mang đậm chất cải lương, dựa trên ước lệ và tượng trưng của Hát Bội, cùng sự ảnh hưởng của Hý Khúc Trung Quốc thời nhà Nguyên. Ông còn Việt hóa và sửa đổi cách phát âm của các bản nhạc Tiều và Quảng, biến chúng thành những bài cổ nhạc Việt Nam, góp phần quan trọng trong việc định hình nền tảng âm nhạc cải lương.

Sau khi ông qua đời năm 1953, tên tuổi của Mộc Quán Nguyễn Trọng Quyền vẫn được nhắc đến với lòng kính trọng và biết ơn. Từ năm 2001, giải thưởng giọng ca cải lương mang tên “Mộc Quán Nguyễn Trọng Quyền” ra đời nhằm vinh danh ông, và các thế hệ nghệ sĩ tiền phong vẫn xem ông là Hậu tổ của cải lương Nam Bộ.