nam-do.jpg

Nghệ danh: Năm Đồ
Tên khai sinh: Nguyễn Thị Đồ 
Giới tính: Nữ
Ngày sinh: 16 tháng 1, 1916
Nơi sinh: Hiệp Thành, Tây Ninh

Ngày mất: 24 tháng 2, 1992 (76 tuổi)
Nơi mất: Thành phố Hồ Chí Minh

Nghề nghiệp: Diễn viên sân khấu
Danh hiệu: Nghệ sĩ nhân dân (1984)

Tiểu sử: 

Nguyễn Thị Đồ sinh năm 1916 tại Hiệp Thành, Tây Ninh trong một gia đình khó khăn, với cha là nhạc sĩ đờn cò phục vụ trong các đoàn hát bội. Năm Đồ bắt đầu sự nghiệp sớm, từ năm 13 tuổi, khi mẹ mất, và phải làm công trả nợ trong gánh hát Tấn Thành Ban. Dưới sự dìu dắt của bà chủ gánh, Cao Minh Châu, Năm Đồ không chỉ học được kỹ năng biểu diễn mà còn nhận vai đào chính Thần nữ trong vở Thần nữ dâng ngũ linh kỳ khi mới 17 tuổi. Vai diễn này giúp bà nổi danh với giọng ca giàu cảm xúc và khả năng diễn xuất độc đáo.

Sự nghiệp Năm Đồ trải qua nhiều thăng trầm, đặc biệt trong giai đoạn cải lương phát triển mạnh vào thập niên 1960, khiến sân khấu hát bội bị ảnh hưởng. Khi đoàn Hát bội Thành phố Hồ Chí Minh ra đời sau năm 1975, Năm Đồ tiếp tục gắn bó và trở thành một trụ cột, tận tâm truyền dạy cho thế hệ trẻ. Bà đã thể hiện thành công các vai lớn, từ nhân vật nữ như Điêu Thuyền, Chung Vô Diệm, đến nhân vật nam như Trương Phi. Đặc biệt, trích đoạn Yến Phi Long tiễn chồng do bà thể hiện đã đoạt giải UNESCO, đưa nghệ thuật hát bội Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.

Năm 1984, Nhà nước phong tặng bà danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vì những cống hiến của bà cho sân khấu dân tộc. Năm Đồ qua đời tại chùa Nghệ sĩ năm 1992, nơi bà được an nghỉ trong nghĩa trang dành cho các nghệ sĩ đã cống hiến trọn đời mình cho nghệ thuật.

Tác phẩm nổi bật:

  • Vai diễn trong Thần nữ dâng ngũ linh kỳ
  • Trích đoạn Yến Phi Long tiễn chồng
  • Phụng Nghi Đình (vai Điêu Thuyền)
  • Chung Vô Diệm