Ngọc Đan Thanh - Lê Thị Huệ
Nữ nghệ sĩ Ngọc Đan Thanh tên thật Lê Thị Huệ, sanh năm 1952, tại Saigon. Cô học trường Quốc Gia Âm Nhạc Saigon, chuyên khoa cải lương cùng lúc với các nghệ sĩ Kiều Phượng Loan, Tú Trinh. Khi lên năm thứ hai khóa cải lương, Ngọc Đan Thanh đã cùng với các nữ nghệ sĩ Phương Ánh, Tú Trinh được mời làm diễn viên của các Ban cải lương Phương Nam của soạn giả Nguyễn Phương, Ban Thành Công, Ban Mây Tần của Đài Phát Thanh Saigon và Đài Phát Thanh Quân Đội. Nữ nghệ sĩ Ngọc Đan Thanh, Tú Trinh, Phương Ánh, Mộng Tuyền cũng là diễn viên của Ban Kịch Phương Nam, Ban Kịch Thẩm Thúy Hằng, Ban Kịch Sống Túy Hồng, Ban Cải Lương Phụng Hảo, Ban Cải lương Thanh Lịch của Đài Truyền Hình Việt Nam trong những năm từ 1967 đến 1972.
Nữ nghệ sĩ Ngọc Đan Thanh rất đẹp, nước da bánh mật, nụ cười quyến rủ, đôi mắt long lanh, Ngọc Đan Thanh được đánh giá là nữ diễn viên đẹp sắc xảo, rất ăn ảnh khi được thu hình ở Đài Truyền Hình hay khi đóng phim. Giọng ca của Ngọc Đan Thanh được đánh giá là chuẩn mực khi ca các bài bản cổ nhạc dùng trong sân khấu cải lương, âm lượng khoẻ khoắn, lối ca đúng điệu, đúng bài bản như phần lớn các học viên của trường Quốc Gia Âm Nhạc, chưa có bản sắc riêng như các diễn viên Ngọc Giàu, Lệ Thủy, Mỹ Châu.
Ngọc Đan Thanh trước năm 1975 không đi hát cho các đoàn hát cải lương vì khi cô chưa tốt nghiệp trường Quốc Gia Âm Nhạc thì năm 1968 đô thành Saigon xảy ra vụ Tết Mậu Thân, chiến sự xảy ra nhiều đợt trong đô thành Saigon, Chợlớn khiến cho nhà cầm quyền phải ban bố tình trạng thiết quân luật ban đêm. Nhiều gánh hát không hát được, có gánh hát phải tan rả, có nhiều gánh hát phải đi lưu diễn ở các tỉnh Hậu Giang và miền Trung.
Sau Tết Mậu Thân, Ngọc Đan Thanh gia nhập Ban văn nghệ
Hoa Rừng của binh chủng Biệt Động Quân (1968 – 1971); Rời Biệt Đông Quân, Ngọc Đan Thanh được điều về Tiểu đoàn 50 Chiến Tranh Chánh Trị đến năm 1975.
Năm 1972, Ngọc Đan Thanh đóng phim Kiếm hiệp Báo Kiếm Rửa Hận Thù, do hãng phim Mỹ Ảnh của ông Trương Dĩ Nhiên sản xuất. Ông Trương Dĩ Nhiên là chủ hãng phim Mỹ Ảnh, kiêm chủ rạp hát bóng Đại Nam và rạp Kinh Thành Chợ Lớn. Đạo diễn và équipe thu hình, thu thanh, chuyên viên ánh sáng đều là người Đài Loan, những người từng thực hiện nhiều bộ phim kiếm hiệp Hồng Kông và Đài Loan.
Diễn viên phim Báo Kiếm Rửa Hận Thù có các nghệ sĩ Út Bạch Lan, Hoàng Long, Ngọc Đan Thanh, Văn Ngà, Bảo Lâm, Ba Nghĩa, các võ sĩ của võ đường Việt Nam với võ sư Lý Huỳnh. Lúc đó Nguyễn Phương là phụ tá đạo diễn, viết lời thoại cho phim này. Cốt truyện phim của đạo diễn Đài Loan, thông dịch viên tiếng Quan Thoại là hai sinh viên Á Trần và Á Lâm. Chụp ảnh test và quảng cáo do nhiếp ảnh viên chuyên nghiệp Á Hùng.
Các nghệ sĩ Út Bạch Lan, Hoàng Long, Ngọc Đan Thanh, Văn Ngà được chuyên viên võ thuật Đài Loan và võ sư Lý Huỳnh dạy cho đánh từng lớp, chậm như khi học đánh võ trong tuồng hát bội, đánh chậm nhưng chú trọng điệu bộ và động tác đẹp như đánh võ thiệt. Khi quay phim, họ quây tốc độ chậm, 8 frames một giây, khi chiếu hình 24 frames một giây thì động tác nhanh như đánh võ thiệt. Ngọc Đan Thanh nhờ có học vũ, múa đẹp nên thành công xuất sắc trong phim này. Ngọc Đan Thanh còn quay thêm hai phim: Xóm Tôi, đạo diễn Lê Dân, và Chàng Ngốc Gặp Hên, đạo diễn Lưu Bạch Đàn.
Sau năm 1975, ở đoàn Kịch Kim Cương, Ngọc Đan Thanh diễn các vai quan trọng trong kịch Dưới Hai Màu Áo, Người Tình Trễ Xe, Về Nguồn, Trở Về Mái Nhà Xưa.
Năm 1980 – 1987, Ngọc Đan Thanh hát cho đoàn cải lương Sông Bé bầu Xuân. cựu bầu đoàn Dạ Lý Hương, sau đó cô cộng tác với đoàn hát Thanh Nga.
Vì cần tăng cường nghệ sĩ cải lương gốc miền Nam nên nữ nghệ sĩ trẻ đẹp Ngọc Đan Thanh được Sở Văn Hóa điều động về đoàn cải lương Trần Hữu Trang, Ngọc Đan Thanh thủ vai đào chánh, vai Thanh Vân trong tuồng Tình Yêu và Lời Đáp, cùng diễn xuất với các nghệ sĩ Phương Quang, Ngọc Giàu, Thanh Nguyệt, Phú Quý, Minh Châu, Thái Ngân, Công Tài…
Ngọc Đan Thanh diễn xuất sắc vai Thanh Vân trong tuồng Tình Yêu và Lời Đáp, được thu thanh và thu truyền hình trực tiếp trên sân khấu lúc đang diễn. Khán giả nhiệt liệt tán thưởng các vai do Ngọc Đan Thanh, Ngọc Giàu, Thanh Nguyệt, Phương Quang, Minh Châu thủ diễn. Ba tháng sau, đoàn Trần Hữu Trang thu nhận một nam danh ca và vợ. Ban Quản trị đoàn đã lấy vai tuồng của Ngọc Đan Thanh trao cho vợ của danh ca mới về đóng. Họ cho rằng khi đóng vai người nữ cán bộ thì lý lịch diễn viên phải trong sạch về chính trị. Họ tung tin là Ngọc Đan Thanh có chồng là cựu sĩ quan ngụy, đi tù cải tạo nên không được đóng vai Thanh Vân nửa. Thời kỳ nầy người ta thường lấy lý lịch để làm tình làm tội những kẻ yếu thế. Ngọc Đan Thanh không cần đính chánh là cô có chồng hay không mà cô trả lời bằng cách vượt biên tìm tự do và công bằng xã hội. Ngày 22 tháng 5 năm 1988, Ngọc Đan Thanh vượt biên đến đảo tỵ nạn Pulau Bidong, Malaysia.
Ngày 9 tháng 2 năm 1990 Ngọc Đan Thanh đến Hoa Kỳ, định cư tại California. Hai tháng sau cô cộng tác với Trung tâm băng nhạc Người Đẹp Bình Dương trong một số băng video ca nhạc.
Từ tháng 10 năm 1990, Ngọc Đan Thanh chuyển âm phim bộ Hồng Kông của Ánh Hằng, sau đó cộng tác với Việt Thảo trong những bộ phim Đài Loan, với Vina Film trong những bộ phim Đại Hàn.
Từ năm 2010, cộng tác với Đài Truyền hình SET tại Orange County với vai trò xướng ngôn viên tin tức, sau chuyển sang SBTN. Thời gian này Ngọc Đan Thanh làm MC cho Trung Tâm Asia với Nam Lộc, Thùy Dương và thực hiện chương trình Bảo tồn Cổ nhạc Tiếng Tơ Đồng với nghệ sĩ Chí Tâm.
Gần cuối tháng 12 năm 2017, Ngọc Đan Thanh bị đột qụy được con trai là Andy Nguyễn đưa đi nhà thương giải phẩu kịp thời. Sau thời gian điều trị trong nhà thương, Ngọc Đan Thanh đã hồi phục sức khoẻ, về nhà và có thể tiếp tục công việc mà cô ưa thích và đã cống hiến trọn đời cho khán thính giả bốn phương.
Thông qua quá trình hoạt động nghệ thuật của Ngọc Đan Thanh trong bối cảnh chiến tranh ở VN trong hai thập niên 60, 70 và trong thời kỳ cả nước phải chịu đói nghèo và mất tự do dưới sự độc tài toàn trị của đảng CS, khán thính giả đều thương mến và thông cảm những trở lực đã ngăn bước tiến thân của nữ nghệ sĩ Ngọc Đan Thanh. Cô vượt biên, đương đầu với biển khơi sóng cả, chín chết một sống để chọn cho mình được tự do trong đời sống, tự do suy nghĩ, không bị bắt buộc phải làm, phải nói hay suy nghĩ theo định hướng của chính trị độc tài của kẻ nào cả.
Cô đã đến được đất nước Hoa Kỳ, được hưởng quyền tự do của công dân một nước văn minh tiên tiến. Cuộc sống kinh tế, vật chất dồi dào sung túc .Về nghề nghiệp và tinh thần thì Ngọc Đan Thanh được thoải mái, hài lòng với công việc phù hợp với khả năng của cô mà lợi nhuận lại cao, cuộc sống ổn định, gia đình hạnh phúc, các con học thành tài.
Khán thính giả của Trung Tâm Asia, thưởng thức giọng ca và cách giới thiệu duyên dáng của MC Ngọc Đan Thanh bên cạnh MC Thùy Dương, Nam Lộc đều có cảm tình mến yêu Ngọc Đan Thanh, tặng cho cô mỹ hiệu Loài Hoa Nở Muộn.
Nghệ sĩ Ngọc Đan Thanh còn có một người anh ruột định cư ở Đức và hai vị thân sinh ở tuổi 90 vẫn sống khỏe tại căn nhà từ bấy lâu nay ở Xóm Sở Rác vùng Nguyễn Cư Trinh, Sài Gòn. Ngọc Đan Thanh hiện sống với hai con trai tại Quận Cam, Nam Cali.
Nguồn trích dẫn: Tác giả Huỳnh Ái Tông
