Thanh Thanh Hoa - Nguyễn Thị Anh (1943-2009)
Nghệ sĩ Thanh Thanh Hoa tên thật là Nguyễn Thị Anh, sinh năm 1943 gốc ở Cai Lậy, Mỹ Tho, bắt đầu đi hát năm 14 tuổi, nhờ người cô gởi cho bà Bầu Thơ vào làm đào con ở gánh Thanh Minh, và được đặt nghệ danh là Thanh Hoa để học nghề chứ chưa có lương. Được khoảng hơn một năm thì có sự thương lượng ngầm giữa Bầu Cang là bầu gánh Tiếng Chuông và thân phụ của cô, nên sau đó cô về đoàn này với giao kèo: Lương suất hát 50 đồng, cộng với 5 ngàn đồng tiền giao kèo.
Gặp lúc đào chánh Kim Nương đấu kiếm bị tai nạn nghề nghiệp nghỉ hát nên Thanh Hoa được đóng thế vai chánh, coi như nghiệp cầm ca bắt đầu đi lên.
Đến năm 1959 Thanh Hoa về đoàn Hương Hoa của Bầu Sinh, chung đoàn với nghệ sĩ Nam Hùng chồng của cô sau này. Ở đoàn Hương Hoa được một năm, cô lại đi gánh Kim Hoàng – Như Mai trước khi về đoàn Thủ Đô năm 1961, và sự nghiệp rạng rỡ trên sân khấu này.
Ở sân khấu đoàn Thủ Đô cô đổi nghệ danh là Thanh Thanh Hoa. Cô về đoàn Thủ Đô lúc mới thành lập, tập dượt tuồng Tiếng Trống Sang Canh của Thu An để khai trương bảng hiệu. Thanh Thanh Hoa đóng vai Tuyết Vân là đào độc, trong vở tuồng nói trên cô ca hai câu vọng cổ. Với làn hơi ca khan, không mùi, nhưng được cái là kỹ thuật ca rất điêu luyện và chắc nhịp.
Gần cuối năm Thanh Thanh Hoa được giao cho vai Cát Dung Phương Tử trong vở hát Cát Dung Phương Tử. Với vai này Thanh Thanh Hoa đoạt giải Thanh Tâm 1961, năm ấy chỉ một mình bà được trao giải.
Con số ban tuyển chọn Giải Thanh Tâm 1961 lên đến 18 thành viên: Bà Phùng Há là một nghệ sĩ kỳ cựu, có 6 soạn giả Điêu Huyền, Kiên Giang, Hà Triều, Viễn Châu, Bạch Diệp, Tứ Lang, có 11 ký giả kịch trường: Ngọc Linh, Thiên Hương, Nguyễn Ang Ca, Lê Hiền, Phong Vân, Hoài Ngọc, Việt Định
Phương, Sĩ Trung, Bạch Tùng Hương, Ngọc Đỉnh và ông Trần Tấn Quốc. Năm này cạnh ban tuyển chọn còn có thêm ban cố vấn, gồm các vị sau đây: Nghệ sĩ Bảy Nhiêu, Năm Châu, Duy Lân.
Sau ngày lãnh giải Thanh Tâm 1961 Thanh Thanh Hoa như một ngôi sao sáng rực và vẫn hát cho đoàn Thủ Đô, bởi ở đoàn này thì tên tuổi ngày một sáng chói thêm, mà tiền lương thì cũng không có đoàn nào cao như đoàn Thủ Đô lúc ấy.
Khi Thanh Thanh Hoa đang nổi tiếng vì được trao giải Thanh Tâm, lại xinh đẹp rạng ngời. Nhưng Thanh Thanh Hoa đem lòng yêu anh kép độc Nam Hùng chuyên đóng vai phụ. Lo sợ sự nghiệp của Thanh Thanh Hoa bị ảnh hưởng, cha mẹ cô cương quyết ngăn cản mối tình này. Thế nhưng, để bảo vệ tình yêu, Thanh Thanh Hoa và Hùng đã bỏ đoàn hát, bỏ nhà ra đi. Ban giám khảo giải Thanh Tâm vì muốn bảo vệ uy tín giải và để ủng hộ một tình yêu chân chính không so đo địa vị, danh lợi đã vừa khuyên đôi bạn trẻ chính thức thành hôn, vừa vận động gia đình Thanh Thanh Hoa chấp nhận hôn lễ đó.
Con người ta bôn ba cũng không qua thời vận, Thanh Thanh Hoa đã có bao nhiêu nơi dạm hỏi nhưng nàng đều từ khước, để rốt cuộc kết duyên với Nam Hùng, và từ ấy cho đến nhiều năm sau họ như chim liền cánh, cây liền cành.
Đôi vợ chồng nghệ thuật và ngoài đời này sống hạnh phúc trong nhiều năm. Nhưng rồi sau 1975 trong lúc không còn hát xướng bao nhiêu thì họ chia tay nhau. Thanh Thanh Hoa không bước them bước nữa.
Sau năm 1975, Thanh Thanh Hoa hát ở đoàn Sàigòn 1 và tiếp tục ghi dấu ấn qua các vở Thái hậu Dương Vân Nga, Mạnh Lệ Quân, Người ven đô, Vua hóa hổ... Trên sân khấu khác, Thanh Thanh Hoa lại ghi dấu ấn trong các vai chính của các vở như: Chuỗi nhạc rừng dương, Tấm lòng của biển...
Sau đó gần như Thanh Thanh Hoa rời xa ánh đèn sân khấu. Nghệ sĩ Thanh Thanh Hoa sống khá thanh nhàn, quanh quẩn ở nhà chăm sóc cây cảnh và mấy giò phong lan, trông nom các cháu. Hằng đêm Thanh Thanh Hoa vẫn canh cửa chờ con gái l à Thanh Thanh Tâm đi diễn về, dù vãn tuồng khuya cách mấy. Cũng có một số lời mời Thanh Thanh Hoa trở lại sân khấu nhưng nghĩ mình có tuổi, làn hơi không còn khỏe khoắn như xưa nên Thanh Thanh Hoa đã từ chối, bởi vì không muốn những khán giả thân thương phải thất vọng về mình...
Nghệ sĩ Thanh Thanh Hoa đã trút hơi thở cuối cùng lúc 10 giờ 40 ngày 20 tháng 9 năm 2009, tại nhà riêng sau một thời gian dài chống chọi với căn bệnh nan y. Thọ 66 tuổi.
Nguồn trích dẫn: Tác giả Huỳnh Ái Tông
