Thanh Thế - Nguyễn Thị Thanh Thế (1945-20 .. )
Thanh Thế tên thật là Nguyễn Thị Thanh Thế, sinh năm 1945 tại Mỹ Tho. Cha là nhạc sĩ đàn tranh Ba Tần, ông qua đời lúc Thanh Thế được 7 tuổi. Kế phụ của cô là nghệ sĩ hát bội tài danh Tám Văn, một trong những sáng lập viên của Hội Khuyến Lệ Cổ Ca, mẹ là nữ nghệ sĩ hát bội Năm Túy, tên thật là Bùi Thị Túy. Hai nghệ sĩ Tám Văn và Năm Túy là đôi diễn viên trụ cột của đoàn hát Tấn Thành Ban Bầu Cung.
Đoàn Tấn Thành Ban có hai đoàn, đoàn hát Tấn Thành Ban 1 do nữ nghệ sĩ Tư Châu điều khiển, hát thường trực ở đình Cầu Muối và đoàn Tấn Thành Ban 2 do nữ nghệ sĩ Năm Đồ điều khiễn, hát thường trực trong đình Minh Phụng ở Chợ Lớn. Theo lời kể của ký giả Nguyễn Ang Ca khi anh xem Thanh Thế hát vai Thần Nữ trong tuồng Thần Nữ Dâng Ngũ Linh Kỳ nhân suất hát Hội của Hội Ái Hữu Nghệ Sĩ tổ chức tại rạp Nguyễn
Văn Hảo, anh hỏi cha của cô Thanh Thế : “Anh dạy cách nào mà cháu còn trẻ tuổi quá mà cháu hát hay như một nghệ sĩ tài danh đương thời?”.
Anh Tám Văn trả lời : « Có lẽ nhờ Tổ nghiệp thương mà ban cho nó cái duyên sân khấu. Còn nhớ hồi nhỏ, lúc nó mới bốn tuổi, khi thấy má nó hát vai Giả Thị trong tuồng Ngũ Vân Thiệu bị thương, Giả Thị chạy loạn, thất lạc trong rừng mà vẫn bị Thượng Sư Đồ theo truy bắt, Giả Thị sanh con trong rừng, nó coi má nó diễn mà nó khóc mùi mẫn. Lúc sanh con, Giả Thị bồng tượng Tổ làm hài nhi, tối đêm hôm đó, Thanh Thế nhứt định đòi bế tượng Tổ nó mới chiụ đi ngủ. » Bà Bầu nói : « Thanh Thế có « nghiệp duyên » nên đêm đó cho Thanh Thế ôm tượng Tổ mà ngủ.»
Năm 10 tuổi, Thanh Thế gia nhập đoàn Đồng Ấu Minh Tơ, được nghệ sĩ Minh Tơ truyền nghề trong vòng 7 năm, trong thời gian đó Thanh Thế thường đêm vẫn hát trên sân khấu Đồng Ấu rồi diễn trên sân khấu Minh Tơ với các nghệ sĩ đàn chú đàn bác. Thanh Thế tạo được tên tuổi qua các vở tuồng Thần Nữ dâng ngủ linh kỳ, Phụng Nghi Đình, Trảm Trịnh Ân,
Quan Công đại chiến Bàng Đức, Mã Siêu báo phụ thù. Tình sử A Nàng, Phàn Lê Huê giáo tử, Lưu Kim Đính giải giá Thọ Châu, Chung Vô Diệm, Bùi Thị Xuân...
Đặc biệt trong vai Thần Nữ, khi xin tội cho Tiết Ứng Luông, Thanh Thế đã hát kỹ thuật chạy gối thật điêu luyện, kềm thêm bộ múa võ, múa thương, múa đao thật đẹp. Giọng hát của Thanh Thế nghe ngọt lịm, tươi mát như giọng hát của một diễn viên của sân khấu tuồng xã hội, không có chất giọng khàn như phần lớn các nghệ sĩ hát bội.
Năm 1965, nữ nghệ sĩ Thanh Thế hát cho đoàn Khánh Hồng.
Thanh Thế và Bửu Truyện đồng năm sinh, đồng hương Mỹ
Tho, nhiều năm hát chung với nhau trên một sân khấu nên Bữu
Truyện và Thanh Thế yêu nhau, kết hôn năm 1967 và sanh hạ được hai con: con trai lớn là Nguyễn Văn Dũng, nhạc sĩ đàn bầu, đàn tranh và đàn organ, tốt nghiệp trường Nghệ Thuật Sân Khấu và con gái là Nguyễn Thị Thanh Liên, nữ diễn viên của đoàn Khánh Hồng - An Giang.
Đến năm 1968, Thanh Thế củng với chồng là Bữu Truyện về hát cho đoàn Phước Thành ở Tân Định cho đến ngày 30 tháng 4 năm 1975.
Năm 1975, Thanh Thế hát ở đoàn cải lương tuồng cổ Minh Tơ qua nhiều vở tuồng như Phụng Nghi Đình, Mã Siêu báo phụ thù, Lưu Bị cầu hôn Giang Tả, Thần Nữ dâng Ngũ Linh Kỳ, Đào Tam Xuân báo phu cừu,…
Năm 1979, Thanh Thế và Bữu Truyện hát cho đoàn Huỳnh Long qua các tuồng Tấm Cám, Nàng Tiên, Lá Chắn Biên Thùy,
Tình sử A Nàng, Bí mật Thành Cổ Loa, Anh Hùng bán than, Thất Trảm Sớ, Trọng Thủy Mỵ Châu…
Trong hơn bốn mươi năm trong nghề, nữ nghệ sĩ Thanh Thế đã có những vai hát để đời như Điêu Thuyền, Hàn Tố Mai, Thần Nữ, Bàng Quí Phi, Đào Tam Xuân, Lý Thần Phi, Mạnh Lệ Quân, Chung vô Diệm, Dương Quí Phi, Chiêu Quân…Thanh Thế cũng thành công khi đóng các vai kép như Lữ Bố trong Phụng Nghi Đình, vai Triệu Tử Long trong tuồng Lưu Bị cầu hôn Giang Tả và trong tuồng Triệu Tử Long đoạt Ấu chúa.
Năm 1989, hai nghệ sĩ Thanh Thế và Bửu Truyện hát cho đoàn hát Lam Giang ở Hậu Giang. Nơi vùng sông Hậu, khán giả nhiệt liệt tán thưởng tài nghệ của Bữu Truyện và Thanh Thế.
Bữu Truyện lâm bịnh nặng, Thanh Thế đã phải bán ngôi nhà ở quận Bình Thạnh để lo chạy thang thuốc cho Bữu Truyện nhưng không thể cứu sống được Bữu Truyện khi mà bịnh của anh trở nặng.
Bữu Truyện mất… Thanh Thế đôi mắt lại không th ấy đường vì bị bịnh cườm mắt nhiều năm. May nhờ có các vị mạnh thường quân ở nước ngoài giúp một số tiền lớn để Thanh Thế mổ chữa trị cả hai mắt, thêm nữa nhờ có sự giúp đở của nghệ sĩ Kim Cương nên sau đó Thanh Thế đã đi hát lại được, vừa giải quyết được sinh kế vừa đem khả năng nghệ thuật để truyền dạy lại các đệ tử.
Năm 2014, Thanh Thế đã trải qua 2 lần điều trị và mổ tim, năm 2017 lại nhập viện và mổ tim tiếp. Tuổi già, các buổi trình diễn trên sân kháu càng ít, thù lao không đủ trả tiền nhà, bệnh tật được khán giả, các nhà hảo tâm giúp.
Nhận định về Thanh Thế, nghệ sĩ Lệ Thủy cho rằng: "Chị và ông xã cố nghệ sĩ Bửu Truyện là hai hạt nhân nòng cốt góp phần cùng với Bạch Mai, Đức Lợi của đoàn cải lương tuồng cổ Huỳnh Long đã dìu dắt nhiều nghệ sĩ trẻ nổi danh, đoạt Huy chương vàng giải Trần Hữu Trang như: Vân Hà, Thoại Mỹ, Kim Tử Long, Linh Tâm, Cẩm Thu, Chinh Nhân..."
Nguồn trích dẫn: Tác giả Huỳnh Ái Tông
