Nghệ danh: Thành Tôn
Tên khai sinh: Nguyễn Thành Tôn
Giới tính: Nam
Ngày sinh: 7 tháng 4, 1913
Nơi sinh: Vũng Liêm, Vĩnh Long
Ngày mất: 8 tháng 11, 1997 (84 tuổi)
Nơi mất: Thành phố Hồ Chí Minh
Nghề nghiệp: Diễn viên sân khấu
Danh hiệu: Mẹ Dạy Con
Tiểu sử:
Sinh năm 1913 tại làng Trường Thọ, Vĩnh Long, nghệ sĩ Thành Tôn xuất thân từ một gia đình có truyền thống hát bội lâu đời. Ông cố của ông, Nguyễn Văn Sĩ, từng là người hát bội trong triều đình nhà Nguyễn, truyền lại đam mê và tài năng cho các thế hệ sau. Cha của Thành Tôn là nghệ sĩ Nguyễn Văn Nở, được biết đến với tên Bầu Nở, và ông nội là Bầu Luông, chủ gánh hát Phước Long Ban – một trong những đoàn hát bội nổi tiếng tại miền Nam. Gia tộc của ông có đóng góp lớn cho nghệ thuật sân khấu truyền thống, không chỉ qua nghệ sĩ Thành Tôn mà còn thông qua thế hệ con cháu.
Thành Tôn bắt đầu học hát năm 13 tuổi tại đoàn Phước Long Ban của gia đình, nhưng vẫn phải tuân thủ quy trình học nghề như mọi diễn viên khác. Ông học từ những vai quân hầu cho đến khi có cơ hội đóng vai kép con ở tuổi 17. Vốn là người yêu nghề, ông tiếp tục gắn bó với đoàn Phước Long Ban và vượt qua những khó khăn trong thời kỳ hát bội mất dần khán giả vào thập niên 1930 do cải lương dần chiếm ưu thế.
Sau khi ông nội qua đời vào năm 1940, cha của ông từ bỏ nghề, khiến đoàn hát Phước Long Ban tan rã. Nghệ sĩ Thành Tôn rời quê, lên Sài Gòn tìm kiếm cơ hội với các đoàn hát khác. Ông trở thành kép chánh tại các đoàn hát lớn ở Sài Gòn như Tấn Thành Ban và Vĩnh Xuân Ban, đồng thời mở rộng kỹ năng diễn xuất, kết hợp cải lương vào các vai diễn hát bội nhằm thu hút khán giả.
Trong thời kỳ kháng chiến, ông cùng các nghệ sĩ Trần Hữu Trang, Nguyễn Thành Châu, Hoàng Chỉ thành lập Hội Tương tế Nghệ sĩ – một tổ chức hoạt động nghệ thuật bí mật phục vụ cách mạng. Ông còn là thành viên sáng lập Ban Vân Hạc, biểu diễn thường xuyên trên Đài phát thanh Sài Gòn và chuyển sang soạn tuồng để phục vụ nhu cầu của đài phát thanh.
Sau 1975, ông tham gia sáng lập Đoàn Hát Bội tại Thành phố Hồ Chí Minh, đóng góp vào việc bảo tồn nghệ thuật hát bội. Đặc biệt, ông rất nghiêm khắc trong việc truyền dạy nghệ thuật cho các thế hệ sau. Với mong muốn lưu giữ hát bội, ông đã khuyến khích, đào tạo con cháu trở thành những nghệ sĩ tài năng, trong đó có những tên tuổi nổi bật như Bạch Long và Thành Lộc – hai nghệ sĩ cải lương nổi tiếng, góp phần làm phong phú nghệ thuật sân khấu Việt Nam.
Ở tuổi 70, Thành Tôn đạt nhiều thành tựu trong sự nghiệp nghệ thuật, nhận giải Diễn viên xuất sắc cho vai Thái Kiệt và Huy chương Vàng toàn quốc với vai Trần Liễu. Những vai diễn xuất sắc của ông như Chu Du trong Giang Đông phó hội, Triệu Tử Long trong Triệu Tử Long đoạt ấu chúa, và vai Trần Liễu đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả.
Tác phẩm nổi bật: Một số vai diễn tiêu biểu của ông là Chu Du trong Giang Đông phó hội, Triệu Tử Long trong Triệu Tử Long đoạt ấu chúa, Thái Kiệt và Trần Liễu – những vai diễn thể hiện rõ nét tài năng và phong cách diễn xuất xuất thần của ông.
