Văn Ngà - Hoàng Đình Ngà (1926-2010)
Nghệ sĩ Văn Ngà tên thật là Hoàng Đình Ngà, sinh năm 1926, tại Bắc Ninh, năm 10 tuổi theo cha mẹ vào Sài Gòn lập nghiệp, sống cạnh rạp hát Thuận Thành (khu Đa Kao). Được cha mẹ truyền cho niềm say mê cải lương, lại được sống cạnh rạp hát, thế là cậu bé Ngà cũng mê cải lương và quyết tâm theo nghề.
Từ năm 1939, ông 13 tuổi, nhờ chút võ nghệ cha dạy cho, ông đã lọt vào mắt xanh của ông Trần Quang Cầu, bầu gánh chuyên hát tuồng kiếm hiệp Tân Việt Ban.
Sau đó ông trải qua nhiều sân khấu: Tân Xuân, Tân Hí Ban, Mộng Vân, Nam Tinh, Khánh Hồng, Thanh Minh, Bạch Tuyết – Hùng Cường, Minh Vương, Thanh Nga… và đã được các soạn giả, nghệ sĩ cải lương Sàigòn nâng đỡ nhiệt tình.
Nghệ sĩ Văn Ngà đóng đủ vai tuồng với nhiều tính cách. Ông oai phong trong những vai kép võ. Với vóc dáng cao lớn, giọng ca khá hay, lại có sở trường đu bay luyện võ, ông rất được khán giả ái mộ.
Khi gặp ông Trần Văn Tám của đoàn Mộng Vân, Văn Ngà rẽ sang con đường “kép độc”, để rồi mấy mươi năm sau, ông có vai diễn để đời trong vở Tiếng trống Mê Linh, vai Thái thú Tô Định - một nhân vật phản diện độc đáo, đầy cá tính.
Ông diễn chuẩn mực, hết sức trân trọng kịch bản, nghiên cứu từng chi tiết trong diễn xuất và đã khắc họa rất tinh tế, rất thuyết phục về cái hiểm độc của Tô Định. Ông không để Tô Định nói hát nhiều mà gây chú ý bằng thủ thuật như lách mặt sang bên, hướng người xem hồi hộp nhìn theo.
Ngay cả dáng đi như một con báo của ông trong vai Tô Định cũng rất hồn, rất nhẹ nhưng ẩn giấu sức mạnh bên trong, khiến nghệ sĩ Thanh Nga thủ vai Trưng Trắc phải căng ra theo từng bước đi, từng cái liếc mắt của ông. Soạn giả Kiên Giang nhận xét: “Anh Văn Ngà diễn vai Tô Định như bằng xương bằng thịt chứ không còn là nhân vật sân khấu nữa”...
Trên Sân khấu Vàng của đôi nghệ sĩ tài danh Minh Vương, Lệ Thủy đã tổ chức tái diễn vở Tiếng trống Mê Linh tại rạp Hưng Đạo, đúng vào dịp mừng thọ 80 tuổi của nghệ sĩ Văn Ngà. Dù ở tuổi xưa nay hiếm, ông vẫn diễn đầy phong độ vai Thái thú Tô Định.
Những năm tháng cuối đời, nghệ sĩ Văn Ngà sống an nhàn tại Khu Dưỡng lão Nghệ sĩ Tp. HCM. Ông sống giản dị, chân thành và không làm phiền mọi người. Với nguyên tắc sống nghiêm túc, ông luôn tưởng nhớ về người vợ quá cố và vẫn giữ nguyên vẹn những kỷ niệm của bà trong căn phòng ở nhà mà con gái ông đang sinh sống.
Khi ông bệnh nặng và có ý nguyện trở về ngôi nhà xưa. Ông trút hơi thở cuối cùng trong niềm tiếc thương của giới nghệ sĩ và người hâm mộ, vào lúc 16 giờ ngày 22-1-2010 tại nhà riêng, thọ 84 tuổi.
Nghệ sĩ Văn Ngà mất đi nhưng mãi mãi những vai diễn của ông, nhất là hình ảnh nhân vật Tô Định, không bao giờ phai mờ trong tâm trí người xem.
Nguồn trích dẫn: Tác giả Huỳnh Ái Tông
